Cho dù mùa nóng hay mùa lạnh, các nhà nghiên cứu vẫn khuyên chúng ta nên ngâm châm mỗi ngày để hạn chế bệnh tật. Bạn không thể có được một giấc ngủ ngon nếu đôi chân bị lạnh. Bởi lẽ, chân lạnh có thể khiến toàn thân bị lạnh do kinh mạch của thận và tỳ vị bắt nguồn từ chân nhưng do chân nằm xa tim nên thời gian để máu vận chuyển tới đây lâu hơn so với các cơ quan khác. Điều này có thể khiến chân bị thiếu hụt máu và rất dễ nhiễm lạnh.

Bàn chân bị lạnh dễ khiến cơ thể bị lạnh

Trong thời tiết giá rét, nhiều người phòng lạnh cho chân bằng cách đi tất, thậm chí sử dụng các loại tất có chất liệu rất dày và đi cả ngày, kể cả khi ngủ. Tuy nhiên, thực tế thì thói quen này không hề tốt cho chân bởi vì chân sẽ không được thoáng khí. Đặc biệt là sau khi bạn rửa chân xong, chỉ lau khô và đi tất ngay dễ khiến chân bị ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Đây cũng là lý do vì sao một số người thường bị bệnh nấm chân vào mùa lạnh.

Ngâm chân có tác dụng gì?

Mục đích của ngâm chân là để giữ ấm cho chân, tạo điều kiện cho quá trình lưu thông máu được dễ dàng và giúp chân được thoải mái.

Ngâm chân giúp đường máu vận chuyển trong cơ thể được khai thông, điều chỉnh huyết áp, loại bỏ hàn khí (khí lạnh) và chất độc. Nhờ đó, bạn tránh được bệnh tật, ngủ ngon hơn và đôi chân luôn được khỏe mạnh.

Có thể nói bàn chân là điều kiện dễ dàng tiếp xúc và massage nhất, vì các huyệt đạo dưới gan bàn chân sẽ tác động đến hầu hết tất cả các bộ phận, cơ quan lục phủ ngũ tạng của cơ thể. Vì thế mà trên thị trường ngày càng mở rộng nhiều tiệm "massage chân" chuyên biệt, đủ cho ta hiểu được vai trò của bàn chân và sự thư thái mà cảm giác được massage đôi chân tốt cho sức khỏe như thế nào.

Việc massage chân sẽ bao gồm việc ngâm chân, ấn huyệt và xoa bóp. Nếu được đi massage chân mỗi ngày dưới bàn tay của nghệ nhân massage thì quá tuyệt rồi, nhưng nếu không có thời gian, bạn hãy tận dụng cho mình những phương cách thủ công massage tại nhà, vừa dễ làm lại vừa tiết kiệm chi phí. Đặc biệt phải kể đến việc ngâm chân nước ấm đơn giản vào mỗi tối trước khi đi ngủ.

Sau khi ngâm chân có thể mát xa cho chân để tăng hiệu quả chữa bệnh

Những người bị mất ngủ, thần kinh suy nhược, đau mỏi xương khớp, đau lưng, đau dạ dày... đều có thể sử dụng ngâm chân để cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, việc ngâm chân không được thực hiện bừa bãi mà phải đảm bảo một số nguyên tắc sau:

• 1. Không ngâm chân trước và sau khi ăn một tiếng. Nên chọn thời gian khoảng 4 đến 5 giờ chiều hoặc 9 giờ tối để ngâm chân. Bạn có thể lựa chọn ngâm chân từ 10 đến 15 phút.

• 2. Tăng dần nhiệt độ từ lúc mới ngâm cho đến khi cơ thể thấy ấm lên. Không nên cho nước ấm ngay từ đầu và nước quá nóng. Sau khi ngâm chân cần lau khô để đảm bảo không có nước đọng lại ở kẽ bàn chân gây ẩm ướt.

• 3. Nên cho nước vào chậu sao cho mực nước trên mắt cá chân khoảng 10 đến 15 cm. Bạn cũng có thể ngâm đến cẳng chân nếu muốn tăng tuần hoàn máu và phòng ngừa suy giãn tĩnh mạch.

• 4. Nên dùng chậu hoặc thùng gỗ thay vì dùng đồ làm bằng chất liệu khác. Vì gỗ giúp hấp thụ các vị thuốc (như nước lá ngâm chân) hiệu quả hơn.

Sau khi ngâm, có thể mát xa chân để tăng hiệu quả. Nếu thấy cơ thể ấm lên và hơi ra mồ hôi nghĩa là đã có tác dụng. Ngoài ra, bạn cần uống nước (có thể trong khi hoặc sau khi ngâm chân), nhất là nước đường gừng để giữ cơ thể được ấm áp.

Các cách ngâm chân hiệu quả

Cách 1: Ngâm chân với nước gừng

Ngâm chân với gừng giúp bổ dương và loại bỏ hàn khí

Cho gừng đã được đập dẹp (không cần giã nhỏ) và hoa hồng vào miếng vải thưa. Sau đó thả vào nước và cho thêm một thìa cafe muối ăn vào để làm nước ngâm châm. Ngâm chân theo cách này rất hiệu quả trong việc bổ dương và loại bỏ khí lạnh.

Cách 2: Ngâm chân với nước hoa hồng

Ngâm chân với hoa hồng giúp trị chứng đau mỏi lưng

Chia 1 lạng hoa hồng thành 10 phần và cho riêng mỗi phần vào các tấm vải thưa, bọc lại rồi thả vào nước nóng. Sau đó, cho thêm một muỗng muối, xông chân trước rồi mới bắt đầu ngâm. Ngâm chân theo cách này có tác dụng chữa chứng đau mỏi lưng rất tốt.

Cách 3: Ngâm chân với nước ngải cứu

Ngâm chân với ngải cứu giúp trị chứng phong hàn.

Chia 1 lạng lá ngải thành 5 phần và cho riêng mỗi phần vào các tấm vải thưa vào nồi nước đun sôi. Xông chân trước rồi sau đó mới ngâm chân. Cách này giúp trị chứng phong hàn, lạnh chân, mỏi lưng và bệnh hô hấp.

Trong quá trình ngâm chân, không phải ai cũng ra mồi hôi ngay từ lần đầu thực hiện. Do vậy, bạn cần kiên trì trong nhiều ngày và nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi quyết định lựa chọn một phương pháp phù hợp với mình để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Cách 4: Ngâm chân với muối và nước ấm

Ngâm chân nước muối có tác dụng trị bệnh ngoài da, khử mùi hôi chân...

• Chuẩn bị: 1,5 lít nước, 20 gram muối hạt.

• Cách làm: Bỏ muối hạt vào nước đã đun sôi, sau khi hòa tan muối có thể pha thêm nước nguội đến mức nhiệt độ khoảng trên dưới 40 độ C (hoặc có thể điều chỉnh nhiệt độ nước tùy thuộc vào cảm nhận của người người ngâm chân) rồi đổ vào một thùng gỗ để ngâm chân (nước ngâm phải cao trên mắt cá chân).

• Công dụng: Phương pháp ngâm chân đơn giản này là một cách thư giãn, tạo sự hưng phấn cho thần kinh, đem lại cảm giác thoải mái và ngủ ngon. Ngoài ra, ngâm chân nước muối còn có tác dụng trị bệnh ngoài da, khử mùi hôi chân, giảm đau do viêm khớp.

Cách 5: Ngâm chân với sả, muối và nước ấm

Ngâm chân với nước sả muối mỗi ngày sẽ giúp tinh thần thư thái.

• Chuẩn bị: 1,5 lít nước,  5 nhánh sả tươi, 20 gram muối hạt.

• Cách làm: Đập dập sả, bỏ vào nước đã đun sôi cùng muối hạt khoảng 5 phút. Sau đó, chắt lấy nước sả và pha thêm nước lạnh vào để mức nhiệt độ khoảng trên dưới 40 độ C (hoặc có thể điều chỉnh nhiệt độ nước tùy thuộc vào cảm nhận của người người ngâm chân) rồi đổ vào một thùng gỗ để ngâm chân. Nước ngâm chân ngập đến mắt cá chân và khi ngâm chân nên xoa bóp nhẹ nhàng.

• Công dụng: Trong cây sả có rất nhiều tinh dầu, mùi thơm nhẹ nhàng, dễ chịu. Ngâm chân với nước sả muối mỗi ngày sẽ giúp tinh thần thư thái, cải thiện giấc ngủ, trị ho do lạnh, cảm cúm, điều trị bệnh hôi chân…

Cách 6: Ngâm châm với lá lốt, muối và nước ấm

Ngâm chân bằng nước lá lốt giúp tốt cho xương khớp.

• Chuẩn bị: 1,5 lít nước, 30 gram lá lốt tươi, 20 gram muối hạt.

• Cách làm: Lá lốt (cả cây-rễ, loại già) rửa sạch, để ráo. Sau đó cho vào 1,5 lít nước đun sôi khoảng 3 phút, khi sôi cho thêm muối vào. Pha thêm nước lạnh/hoặc để nước hạ nhiệt đến khoảng 40 độ C thì đổ ra chậu gỗ ngâm chân, nhớ ngâm chân qua mắt cá và xoa bóp chân trong quá trình ngâm.

• Công dụng: Ngâm chân bằng lá lốt là bài thuốc để chữa chứng ra mồ hôi tay chân (còn gọi là phong tê thất). Để đạt hiệu quả cần ngâm liên tục 1 lần/ngày trong vòng 5-7 ngày. Ngoài ra, ngâm chân bằng nước lá lốt còn giúp tốt cho xương khớp, sạch chân, trừ hàn và giúp máu huyết lưu thông tốt hơn.

Chúc bạn có được một đôi chân đẹp và một cơ thể khỏe mạnh với liệu pháp ngâm chân này!

Bs. Hoàng Thị Dung- Khoa Y học cổ truyền